Galaxy hybrid --A fast growing Ampalaya

Ang Mahika sa Galaxy Ampalaya

Teksto ug mga hulagway ni MANOY EGAY
Napatik sa Bisaya sa gula Mayo 26, 2010


Ang 13-ka-adlaw nga Galaxy ampalaya (Gilawong adtong Marso 10 ug nakuhaag hulagway pagka Marso 23).

MORAG dili katuohan apan kiniy tinuod. Kinsay magdahom nga sulod lang sa usa ka bulan kapin mahimo nang makaharbes sa tinanom nga paliya. Oo. Pinaagi sa binag-ong teknolohiya, usa ka bulan ug tunga lang, makabaligya na sa unang mga bunga sa paliyang haybrid nga gitawag og Galaxy. Ug kini napamatud-an mismo ning tagsulat.

Sa among gamayng vegetable garden sa nataran, naggahin kog usa ka linyang luna sa kilid (5m x .5m) simpig sa koral nga gitamnan nakog lima ka punoang Galaxy ampalaya. Gani, si Nobelista Mar Geocallo kinsa nahiduaw sa among pinuy-anan nakasaksi man sa akong pag-andam sa maong luna. Medyo gimingaw lagi ko sa akong paliyahan kaniadto ug gawas pa sab, tag-P30 ngadtos 40 bayang kilo sa paliya sa mga merkado diris Manila— nahamutang og tag-P10 ang usa— maong nakahunahuna ko pagtanom bisan sa kaapiki sa among nataran.


Ang Galaxy sa edad nga untop usa ka bulan.

Kining haybrid nga Galaxy ampalaya, matod pa sa mga nakasulay nag tanom ani nga nainterbiyo ni Agriculture magazine Editor Zac Sarian, naayonan nilang itanom tungod kay himungahon kaayo, dali mamunga ug dili kaayo dagko og bunga nga maoy pinangita o himalitan sa mga merkado.

Sumala pa usab sa East-West Seed Co. nga maoy nagdebelop niini nga barayti, kini nga matang gituyo nila pag-cross gikan sa ihalas nga paliya ug sa usa ka haybrid nga maayog kalidad. Ang ihalas nga paliya god, bisan tuod og gagmay kaayo, apan himungahon ug mas lamian nga haom kaayong isagol sa pinakbet ug diningding sa mga taga Luzon. Nasuta sab nila nga ang tuman kadagko nga klase sa paliya dili kaayo halinon tungod sa praktikal nga rason. Walay ganahang mopalit kon ang usa ka buok motimbang nag hapit kilo ug kon duha mokapin na sab sa kilo. Sa mga manindahay pa lang, hasol na para nila. Di baya puydeng mobaligya lag putol aning paliya? Aw, puyde god, pero naa sad kahay mopalit?

Ug tinuod gyod nga ang Galaxy maoy haom kaayong itanom. Gawas nga himungahon, igo-igo lang ang gidagkoon (tulo ngadto sa upat ka buok ang usa ka kilo) ug ang nakanindot lagi kay hilabihang dalia ra mamunga. Tiaw mo nga tangkod usa ka buwan sukad sa pag-transplant, mamuwak na man. Ug gikan sa pagpamuwak, moihap ka na lag 15 ngadto sa 20 ka adlaw makabaligya ka na dayon sa mga bunga. Mora lagig magic.


Ang lima ka punoang paliya pagka Abril 30, tangkod nga usa ka bulan ug 20 ka adlaw human sa pag-transplant.

Tingali moingon kag “kayamat god, kuwartang malabo diay!” Aw, molang! Hunahunaa lag duna kay tinanom nga uska gatos o kaha uska libo ka punoan ani. Ibutang ta lang pananglit nga mobungag tagurha ka kilo matag punoan unya sa tag-P30 ang kilo. Pero duha ka kilo ra kahay abton sa kada punoan nga puwerte mang makapamunga? Aw, kini lang laging among lima ka punoan, bisan wa makuwartahi kay alang-alang mang ibaligya, pero din-a gyod sab maato namog utan.

Hinuon, importante sab kaayo sa pananom ang hustong teknolohiya. Una na lang ang pag-andam sa yutang tamnanan. Ning akong lima ka punoang paliya, gawas nga kaduha ko ni bugwala, gihakotan ko sab nig ugang mga tai sa baka sa wa pa bugwala. Ang mga sobra-sobrang dahon sa kamunggay, petsay, tangkong ug uban pang mga tanom ako pong gitambak aron maapil og kalata.

Samtang giandam ang tamnanan, angayng magluyong nang daan og mga liso. Kiniy usa sa mga teknik sa pananom nga hinungdanon kaayo. Bentaha kaayo ang lawngon nga i-transplant kaysa ilargog pugas ang liso. Una, dakog kasegurohan nga himsog ang gilawong nga seedling sa matag hutok; sayon ra sab punaan kon dunay malawos. Ikaduha, dali rang makabuylo ang tubo sa tanom kay hitsas na man kini sa mga gamot; sa higayon nga makatimaho ang gamot sa tabunok ug maayong pagkabugwal nga yuta diretso na. Ikatulo, segurado nga dungan ug tapan kaayo ang tubo sa tanom. Ikaupat, mapamubo na ang panahon sa pagpatubo (cropping cycle) sanglit dili madugay molabong na man kini ug unya mamunga.


Igo-igo lang ang gidak-on sa harbesonong bunga.

Sa pagluyong sa mga binhi, maoy akong gigamit nga luyongan ang plastic o styro (disposable) nga mga baso. Gawas nga naay daghan niini ug mahimong pamuniton lang, sayon rang tabason sa gunting o kutsilyo ang kilid inig-transplant na nga di matandog ang mga gamot ug yuta, ug magamit pa usab kini sa sunod nga pagluyong. Mga 25 ngadtos 30 ka adlaw puyde nang ilawong ang mga seedling. Hinuon, kon dinaghan ug may igong puhunan, naa say mapalit nga Farm-ready seedlings sa tanang higayon sa tuig sa lainlaing matang sa mga utanon sama sa serbisyong ginahatag sa East-West Seed.

Mao lagi nga sa paglawong (transplant) nako sa akong lima ka punoang paliya, dangtan lag katorse ka adlaw, hapit na manigsapong sa mga katayan. Busa importanteng andamon daan ang pakatayan sa di pa magtanom. Sa akong pupaniid, tagtunga sa dangaw ang tinuboan niini kada adlaw. Ug sa pangtangkod gyod niinig usa ka buwan sukad sa pag-transplant, namuwak na kinig nangitoy-itoy. Ug nakurat na lang ko kay wala madugay, namungingi na kini sa himsog nga mga bunga. Ingon niini katalagsaon ang mahika sa Galaxy ampalaya. Magic nga way lipat-lipat.—posted by Alice Cuenca

haiku (mugna ni Alice Cuenca)

kadtong mga kahadlok ( hinubad ni Alice Cuenca)

(poetry by Ric Bastasa)

Usahay, 
ang mga butang
nga atong gikahadlukan


Mga anino lamang
sa atong mga kamot, ti-il,
mga pulong ug panghupaw.


Sa atong pagmata,
migawas kita sa pultahan
sa balay nga hubo


Dayon natong namatikdan
nga kaning tanang anino,
mga mugna lamang
sa lawak pahulayan


Nga sa dihang misidlak
ang adlaw og gikaligo ta
ang iyang kahayag,
nahanaw ang tanang 
kahadlok


Nakita nato ang atong
hubong lawas nga
naghigda sa sagbot
nga pagkatahom 
sud-ungon

Those Fears

(poetry by Ric Bastasa)

the things that we

fear sometimes are nothing but shadows

of our hands and feet

and the words of our mouths

and sighs

when we wake up

and go outside the door of the house

naked

we soon find that all these shadows

are nothing but the makings

of the room

when the sun rises

as we bathe in its light

all the fears

are finally gone

we will find ourselves

naked on the grass

and too beautiful to

behold

Logged

Roger Scruton - Why Beauty Matters (2009) - BBC documentary

Pagdumala og Backyard Garden

Teksto ug mga hulagway ni E.S. GODIN
Bisaya Hulyo 21, 2010



Si Misis nga nakilatan sa kamera.

SA hilabihang pagsaka sa presyo sa mga palaliton karon, dayag na lang nga hinungdanon kaayo ang pagbaton ogbackyard garden nga tamnan sa klase-klaseng mga utanon, mga lamas, ingon man mga tanom nga magamit isip tambal. Niini, dili ka lang makadaginot og dako, may presko ug organikong utanon ka na, mahimo ka pa gyong mokita pinaagi sa pagbaligya kon may sobra. Ug kon alang-alang rang ibaligya, ngano mag ihatag lang ngadto sa wala. Kaayo na man lang nga makatunol kag grasya sa imong silingan, dili ba?

Gawas sa mga kaayohang nahisgotan na, ang paggarden usa pa gayod ka maayong ehersisyo— usa ka mapuslanong pasingot nga makawagtang sa mental ug physical stress ilabi na sa mga tawong nanag-opisina o kaha sa mga edarang wala nay lingaw human moretiro sa panarbaho.



Busa, unsa pay gihulat. Gamita ang imong ekstrang oras. Bugwala ang bakanteng luna sa nataran o di ba sa luyo sa balay. Seguradong malingaw ka.

Sa pagbaton ogbackyard garden, niay pipila ka punto sa pagdumala nga angay tamdan aron mas magmabungahon ang imong kahago.

PAGPLANO SA LUNA UG SA ITANOM
Tungod kay ang proyekto usa man ka backyard garden— nga nagpasabot og pagpananom sa palibot sa balay— importante kaayo niini ang pagplano sa disenyo o landscape agad usab sa bakanteng luna ingon man sa posibleng itanom aron sa ingon angayan kining tan-awon uban sa kinatibuk-ang bantang sa pinuy-anan. Planohon og maayo kon unsay haom nga posisyon sa mga plot ug kon unsay itanom niini aron dili kini magkalandrakas tan-awon.

Siyempre, ang paghimo sa mga plot ug ang distansiya niini, mag-agad sa gidak-on ug ingon man sa posisyon sa luna lakip na sa klase sa itanom sa matag plot. Ang paghimog unipormadong gidagkoon sa mga plot makatabang kaayo sa hapsay nga plastada niini. Ug kon nindot mang tan-awon bisan sa mga plot pa lang, unsa na kaha kon maglabong na kini sa mga tanom, di ba?

Dili isyu dinhi ang gidak-on sa luna nga tamnan. Kon adunay bakanteng luna nga baleg napulo ka metro kuwadrado, puyde na kaayo. Kon naay 150 metro kuwadrado o labaw pa, mas maayo— kining gidak-ona moani na ganig sobra kaayo sa gikinahanglan sa pamilya, busa seguradong makapanghatag na o kaha makabaligya.



Ang sobrang mga dahon, o mga basura gikan sa kosina, gigamit isip mulching sa paliya.

Sanglit ang nag-unang tumong sa backyard gardening mao man ang panggamit o pangonsumo sa panimalay, angay nga klase-klase gayod ang itanom. Mas daghag klaseng utanon, mas maayo. Pananglitan, grupo sa pang-pinakbet: okra, talong, batong (string beans), siling tag-as, bunga sa kamunggay, kadyos; grupo sa pang-utan bisaya (linaw-oy): alugbati, kamunggay, talong, sikwa, okra, udlot sa kamote, tangkong, gabi, kalabasa, ubi; pangsinabaw (sagol sa karne o isda): sayote, petsay, upo, kapayas, ubp.

Timan-an lang nga dili gayod maayong sagol-sagolon pagtanom ang lainlaing matang sa usa ka plot. Usa ka plot, usa ka klase lang— usa kaplot sa petsay, usa ka plot sa alugbati, lain ang sa talong, sili, kamatis, kamote, ubp. Ang tuyo mao nga aron nindot ug hapsay tan-awon— dili morag lasang.

Kinahanglan usab nga lainon ang mga tanom nga motag-as tali sa mga tanom nga mugbo lang. Ang tuyo niini mao nga aron dili maawngan o malandongan sa mga tanom nga tag-as ug mohabog ang mga tanom nga mugbo kay ang maawngan dili na man gayod makahimsog— dili na mapuslan.

Sa mga tanom nga modagko sama sa kamunggay, kapayas, ubp. mga duha ngadto sa tulo ka punoan, igo na. Hinuon, kon may igo gayong lugar, ngano gong dili dugangan. Anha kini itanom sa dapit nga alang-alang na himoong plot— mga dapit nga nahatumoy o nahasiwil. Tupad niining grupoha angayng itanom ang mga utanon nga mokatay sama sa upo, sikwa, paliya, ubp. Dayon isunod ang usa ka plot sa batong, dayon talong, okra, alugbati ngadto na sa ubang mugbong matang sama sa tangkong ug petsay.

Gumikan sa maong sistema, gikinahanglan gayod ang maayong pagplano ug pagbahin sa mga plot agad lagi sa gidak-on sa luna. Kon piot kaayo ang lugar sama sa akong 15 metro kuwadradong garden (diin aduna lamay 3 ka gagmayng plot), kinahanglang mopili ka lang sa labing gikinahanglan ug ampay nimong utanon.

Apan kon may igong gidak-on ang lugar nga gardenon, mahimo usab nga bahinon ngadto sa duha ka hugna (batch) ang pagtanom. Buot ipasabot nga samtang namunga na ang unang batch sa mga tanom, magtanom na usab para sa ikaduhang hugna. Ang tumong niini mao nga aron walay bugto ang suplay sa mga utanon kay taymingon man nga igong matibas na ang unang batch, magsugod na usab pagpamunga ang ikaduha. Ug kon ingon ini na ang sistema sa imongbackyard garden, seguradong kinahanglan ka nang magbitay og karatula: “FRESH-ORGANIC VEGETABLES 4 SALE”. Lagmit pa gani nga naghimunga pa lang ang imong mga tanom, naa nay moduol: “Ako unyay kompra ana, Bos, ha”.

DIBERSIPIKASYON UG ORGANIKONG PAMAAGI 
Kay ang nag-unang katuyoan sa backyard gardening mao man ang pangonsumo sa panimalay, angay lang nga ang organikong pamaagi sa pagpananom maoy sagopon. Gani, bisan sa komersiyal nga katuyoan, importante nga luwas gayod sa makahilong kemikal ang mga produkto. Mao nga hugot karon ang kampanya sa paggamit sa organikong pamaagi.

Ang terminong ‘organiko’ (organic) nagpasabot og 100% zero chemical. Buot ipasabot, likayan na ang paggamit og kemikal nga mga abono ilabi na sa mga pestisidyong pang-esprey. Usa ka pagtuon nga gihimo sa Japan nagpakita nga ang DDT, usa ka isog nga pangsumpo sa dangan, human undangig esprey sulod sa baynte ka tuig ang mga punoan sa mangga, ang residyu sa DDT anaa lang gihapon sa maong mga mangga. Laliman ka! Baynte ka tuig nang gipahulayag esprey apan pagtesting naa lang gihapon ang espiritu sa DDT. Ingon niana kangilngig ang mga kemikal sa panglawas sa katawhan.

Gawas sa kapeligro sa panglawas, ang mga kemikal grabe usab makadaot sa yuta ug sa kalikopan sa kinatibuk-an. Mangamatay ang mga mananap ug ubang beneficial organism lakip ang atua sa ilawom sa yuta nga dakog papel sa pagbalanse sa ekosistema sa kalibotan. Tungod kay nangamatay na ang maong mga organismo, wala nay moproseso sa natural nga katabunok sa yuta. Ang resulta, acidic. Mao niy hinungdan nga sa higayon nga mogamit kag kemikal nga abono, hangtod sa hangtod ka na gyong mogamit niini. Kon dili ka moabono, dili na maghimpos ang mga tanom. Gumikan niini, duna na sab karoy daghang produktong organiko ug mga pamaaging organiko nga magamit.



Sa backyard gardening, gisugyot ang paggamit sa natural nga mga abono sama sa ugang tai sa mga hayop, pinadugtang mga sagbot ug madunot nga mga basura. Importante nga anaay compost pit alang sa inadlawng basura. Magbuhi og mga wati (vermiculture) aron may kaugalingong suplay sa organikong abono. Walay sagbot o basura nga sunogon kay gawas nga giusikan mo lang ang mga elemento niini isip abono diha sa pagsunog, gidugangan mo pa gayod ang dasok nang karbon day-oksayd sa kawanangan pinaagi sa aso.

Kon abunda sa berdeng mga dahon nga wala na kaayoy gamit sama sa pinul-ong nga mga dahon sa kamunggay, dahon sa ipil-ipil, dahon sa madre de kakaw, puyde kining himoong compost tea. Humolan kinig tubig sa balde, butangag gamayng asukar (mas maayo kon molasses ang gamiton) ug takpan. Human sa 10 ngadto sa 15 ka adlaw, duna ka nay organic liquid fertilizer.

Tigoma ang tubig nga hinugas (ayaw lang iapil ang tubig nga may sabon) sa mga plato, ilabi na sa hinugas sa isda, kinilis sa bugas ug kini maoy ipatubig sa mga tanom. Sa mga merkado, mahimong makapalit og mga tinai sa isda lakip mga himbis, o kaha ang dubok na nga isda mismo. Kumoton kini sa tubig hangtod nga mapino pag-ayo. Ang usa ka baldeng duga sa isda dugangan og upat ka balding tubig, abono na. Gani, ang atong ihi puwerte man usab nga iabono sa mga tanom. Dugangan lang kinig tubig aron dili espeso kay ang bisan unsang sobra makadaot usab. Hinuon, ang mga abono nga ingon niini, anha ra gayod idiretso sa punoan, dili i-shower sa tanom aron limpiyo. Likayan usab ang pag-aplay niini sa mga tanom nga naghimunga na ilabi na gayod kon hapit nang harbeson. Timan-an nga ang dakong kapuslanan sa abono anha gayod sa panahon nga nagtubo pa ang mga tanom. Kon may igo pang lugar, maayo usab nga mamuhi og mga hayop: baboy, kanding, manok, baka, ubp. Ang sobra ug wala mahalin nga mga utanon maayong ilawog sa mga hayop. Ug ang biya sa mga hayop, siyempre, abono sa mga tanom. Kini maoy gitawag ogdiversified farming.

Sa pagkontrolar sa mga dangan sa tanom, anaa na usay mga paagi sa paghimog organikong pang-esprey. Pipila ka pananglitan ang paghumol og tubig sa mga dahon sa tabako, duga sa siling halang nga sagolag gamayng dish washing liquid, duga sa dahon sa madre de kakaw, ubp.

Kon walay magamit nga materyal sa paghimog kaugalingong abono ug pangsumpo sa mga dangan nga organiko, anaa na usay daghang mapalit niini sa mga tindahan nga namaligyag gamit sa panguma. Maingon nga wala gyoy problema. Diyotayng kakugi lang ang gikinahanglan. Basta magkugi lang, may preskong utanon ka na nga seguradong luwas sa makahilong mga kemikal.— posted by Alice Cuenca

Rooftop Garden

Ang Rooftop Garden Ni Johnny

Teksto ug mga hulagway ni E.S. GODIN
Napatik sa Bisaya sa gula Abr. 14, 2010




KON inyong namatikdan, daghan sa katawhan karon wala na magpakabana sa pagpananom. Ug matag usa may iya-iyang katarongan, may tagsa-tagsang rason kon nganong wala na makatisok og mga tanom nga maoy tinubdan sa pagkaon bisan diha sa ilang mga tugkaran.

Ambot pila na lang kaha karon ang nananom-tanom o dunay gialinga nga backyard garden. May moingon nga libang na sila sa panarbaho ug para nila, mas sayon ang pagkuot og lima ka mamesos aron ipalit og uska bugkos nga kamunggay. Wala nay panahon sa pagpananom kay bisi sa trabaho. Total, may suweldo man nga regular.

Ang uban sab dili kapananom kay way lunang katamnan. Walay bakanteng kapanamnag utanon kay pulos sementado ang subdibisyong gipuy-an. Wala nay espasyong magarden.

Naa say uban nga may igo gyod untang lugar sa mga balisbisan, sa atubangan o kaha sa luyo sa balay, apan modayog ingon nga din-a magsilbi ang tanom kay dagol nang yuta, batoon, ug inay bugwalon, gipasagdan ang bakante nga malibon. Ang uban, di gyod motanom og mga utanon kay makadaot sa view sa pinintalang balay— mas gipalabi ang mga masetas ug unsa pa dihang mga tanom nga mamuwak kaysa mga tanom nga makaon.



Pero taymsa ha. Dili ba mas nindot man kon may kaugalingon tang tinanom nga mga utanon sa nataran? Kaayo na man nga kon unsay gikinahanglang sagol sa sud-an, mangutlo ka na lag mangipo dinha sa tugkaran. Nga imbes mokuot kag labing menos 20 pesos aron makapalit kag singkong kamunggay, singkong ga’y, singkong batong, singkong okra aron makahigop og sabaw sa utan— ipalit mo na lag subak ang imong P20 kay may kamunggay ka na man, may ga’y, may okra, agbati o kaha saluyot sa kaugalingong nataran. Ug wa nay sama kapresko sa kaugalingong inaning utanon kaysa pinalit sa merkado nga kon wala man humolig pang-embalsamo, seguradong naesprehan pog pamatay sa mga insekto.

Sa tinuod lang, dili na balidong rason nga maong wala kapananom kay walay bakanteng yuta nga katamnan. Mas labawng hinanggaw lang nga katarongan ang pag-ingong di kapananom kay dagol nang yuta, batoon ug di kabuhiag tanom. Kon dili na kabuhiag tanom ang yuta sa tugkaran, nan, nganong di hakotag tabunok nga yuta nga naa may daghang makuha sa kadaplinan sama sa mga labayanag basura, ilawom sa kakahoyan, daplin sa kalsada, o silong sa mga balay nga biniyaan. Ug kon di gustog hago, mahimo kaayong mopalit og tabunok nga yuta nga sinaglan na daan og organikong mga elemento sa mga mall ug mga agri-vet shop. Sa mga wala gyoy bakanteng luna nga katamnan kay sementado na tanan, mahimo sab kaayong mananom sa mga kaang, basiyong sako, buak nga balde ug planggana o kaha mga plastic plant bag nga naa say daghang mapalit sa mga tindahan.



Kaniadto, abi baya sad nako og dili gyod kaayo produktibo ang pagpananom og mga utanon sa mga kaang o mga basiyong kontiner. Pero nausab akong pagtuo dihang nakabisita ko sarooftop gardenni Pare Johnny (aw, Juan gyod ni siya sa iyang birth certificate), kauban namo sa opisina nga maoy literary editor karon sa magasing Bannawag. Gipamatud-an ni Pare Johnny nga ang tinanom sa mgaplastic plant bag dili sab hibentahaan sa abot tandi sa tinanom gyod sa open soil.

Sa pag-adto nako sa ilang gipuy-an (silingan ra sab namong subdibisyon sa Bulacan) di pa lang dugay aron sutaon ang gihinugilon niyang utanonan sa ibabaw sa ilang balay, nahurot gyod tinuod akong belib nga nakatan-aw sa naghimunga niyang mga tanom. Ang iyang Django Hot Pepper puwerteng nakapamunga. Mao sab ang iyang mga kamatis, namungingi sa bunga. Samtang ang mga talong maoy paghuygog pamuwak ug diha gani mga bunga nga moihap na lag pila ka adlaw, puyde nang hugaw-hugawag itlog.



(Ang kamanghorang anak ni Johnny nga mitudlo sa bunga sa talong.)

Kining Django Hot Pepper, haybrid nga siling inugmad sa East-West Seed Company, dili lang diay kay maayong lamas alang sa tinuwa, inun-onan, dinugoan ubp., apan mahimo sang lutoon isip sud-an na mismo. Lamian kining un-onan nga templahan lag una. Puyde sab ning gisahon sa kamatis ug diyotayng seasoning mix— naa na kay “kalderetang sili”— kaldereta nga cholesterol free kay wa may sagol nga karne. Ang nakaayo pa gyod kay mga duha ka buwan gikan sa pagtanom sa lawngon, makaharbes ka na. Ang retail ani sa mga merkado kasagaran .50 ngadto sa peso kada usa.

Ang balayng giokupahan nila ni Pare Johnny kongkreto ug may sementadong roofdeck nga gipalibotag barandilyas sa isigkakilid. Kon mosaka ta sa itaas, moagi ta sa spiral nga puthawng hagdanan— lagmit gituyo pagdisenyo para pahayahayan mahapon ug hayhayanan sab sa mga linabhan.

Kay si Sir Zac Sarian, ang premyadong editor sa Agriculture magazine kinsa nagdumala pod og kaugalingong farm sa Teresa, Rizal, tigpanghatag-hatag man lagi ngari namo og haybrid nga mga semilya, usahay mga lawngon gyod, mao nga ang hayhayanan-inomanan ni Pare Johnny nakombertar gyod pagka “Rooftop Vegetable Garden”.—posted by Alice Cuenca

From the Editor's Inbox: To All Filipinos Wherever They May Be

My Beloved Philippines by Father James Reuter, S.J. 





BY HER own admission, GMA (Gloria Macapagal Arroyo) rightfully assessed that over the last decades, our republic has become one of the weakest, steadily left behind by its more progressive neighbors. Forty years ago, we were second only to Japan in economic stature, and way ahead of Singapore, Hong Kong, Malaysia and Thailand.. Today, at our present growth rate, it will take us 30 years to get to where Thailand is. 1. A population of 160 million; 2. Of those, 70 to 90 million (equivalent to our current population) will live below the poverty line; 3. Our national debt is estimated to be at US$200B (compared to US$28B when Marcos fled, and US$53B today); 4. We will be competing, not against Thailand or even Vietnam, but against Bangladesh; 5. We will be the most corrupt nation in Asia, if not in the world (we’re already ranked 11th most corrupt nation by Transparency International)...  

THE SIGNS are clear. Our nation is headed towards an irreversible path of economic decline and moral decadence. It is not for lack of effort. We’ve seen many men and women of integrity in and out of government, NGOs, church groups and people’s organization devote themselves to the task of nation-building, often times against insurmountable odds. But not even two people’s revolutions, bloodless as they may be, have made a dent in reversing this trend. At best, we have moved one step forward, but three steps backward. We need a force far greater than our collective efforts, as a people, can ever hope to muster. It is time to move the battle to the spiritual realm. It’s time to claim God’s promise of healing of the land for His people. It’s time to gather God’s people on its knees to pray for the economic recovery and moral reformation of our nation. Is prayer really the answer? 

Before you dismiss this as just another rambling of a religious fanatic, I’d like you to consider some lessons we can glean from history. England’s ascendancy to world power was preceded by the Reformation, a spiritual revival fueled by intense prayers. The early American settlers built the foundation that would make it the most powerful nation today -- a strong faith in God and a disciplined prayerful life. Throughout its history, and especially at its major turning points, waves of revival and prayer movements swept across the land. In recent times, we see Korea as a nation experiencing revival and in the process producing the largest Christian church in the world today, led by Rev. Paul Yongi Cho. No wonder it has emerged as a strong nation when other economies around it are faltering. Even from a purely secular viewpoint, it makes a lot of sense. For where there is genuine humbling and seeking of God through prayer, moral reformation necessarily follows. And this, in turn, will lead to general prosperity. Yes, we believe prayer can make a difference. It’s our only hope. 

TODAY, we launch this email brigade, to inform Filipinos from all over the world to pray, as a people, for the economic recovery and moral reformation of our nation. We do not ask for much. We only ask for five minutes of your time in a day, to forward this email to your close friends and relatives. This is the kind of unity that can make a big difference. Of course, if you feel strongly, as I do, about the power of prayer, you can be more involved by starting your own prayer group or prayer center. We have tried people power twice; in both cases, it fell short. Maybe it’s time to try prayer power. God never fails. Is there hope? Yes! We can rely on God’s promise, but we have to do our part. If we humble ourselves and pray as a people, God will heal our land.. By God’s grace, we may yet see a better future for our children. “If My people, who are called by My name, will humble themselves and pray, and seek My face, and turn from their wicked ways, then will I hear from Heaven, and will forgive their sins, and will heal their land.” (2 Chronicles 7:14). If you care for your children and grandchildren, let’s not just abandon the Philippines.

inihaw na pusit